Paul is dead?

Wanneer de Beatleplaat “Revolution 9” achteruit spoelt vertelt ze een nooit bewezen, nog steeds levend verhaal. Een krakende stem fluistert: “Paul is dead, Paul is dead.” Er klinkt een knal. Er klinkt gehuil. Er klinkt een kreun die vervaagt in het geluid van knetterend vuur.
Het is een van de vele raadsels die de geschiedenis kent: waar is Paul McCartney gebleven?

Het lijkt een echo: “Turn me on, dead man, turn me on, dead man, satan look at me." De gebroken stem fluistert het. Confronterend. Bibberend. “Revolution 9” speelt en laat vreemde geluiden horen. De steeds terugkomende uitroep “Paul is dead” belichaamt de mystiek rondom Paul McCartney, één van de vier zo vaak bejubelde Beatlegeniën. McCartney leeft nog steeds, maar er wordt gefluisterd dat hij sinds 7 november 1966 er niet meer zou zijn. Is de onwerkelijk lijkende Paul-is-dead mythe waarheid? Is ze een verzinsel of een duister complot, Geschiedenis vaak ongrijpbaar en vol onzekerheden. Het verleden is een spinnenweb van raadsels, waarin het vinden van de waarheid minder eenvoudig is dan het in eerste instantie lijkt.

Alive and well
De Paul McCartney van vandaag is een enigszins aan grootheidswaan leidende grijsaard, die nog graag wat Beatlefeestjes organiseert. Hij ontkent alles rondom zijn ‘dood’ die 54 jaar geleden zou hebben plaatsgevonden. "I am alive and well and unconcerned about the rumors of my death. But if I were dead, I would be the last to know", aldus Paul. Toch zijn er vandaag de dag in de ‘Beatlemania’ nog steeds fans die rotsvast geloven dat de Paul die zich tegenwoordig Paul noemt de echte Paul McCartney niet is. We gaan terug in de geschiedenis, naar het Nederland van de jaren zestig, om de legende te begrijpen.

Bietels, Bietels!
Het is in het roerige jaar 1966. De Beatles zijn beroemder dan de paus en overal waar ze rondwandelen gillen de aanbiddende meisjes hysterisch en halen de jongens hun handen door hun met zorg gestylde Beatlekapsels. Zo ook in Nederland. Als de Beatles op 5 juni 1964 voet zetten op Nederlandse bodem staan er duizend spijbelende jongeren te springen langs de Amsterdamse grachten. Op z’n Nederlands klinkt het onophoudelijk: Bietels, Bietels! Het Algemeen Handelsblad schreef verwonderd over de gekte: “Geen vorst, geen prinses, geen staatshoofd, heeft ooit zo’n ontvangst gehad als deze laconieke Engelse jongens, die zich voortdurend af schenen te vragen waarom iedereen zich zo druk maakte.”
Midden in deze Beatlesgekte slaat het gerucht in als een bom. Het gerucht is weerzinwekkend en mysterieus. Paul McCartney, de leadzanger die alle succesvolle Beatlejaren o zo provocerend met zijn linkerhand zijn bas bespeelde zou er niet meer zijn, zo luidt het nooit bewezen verhaal.

Pauls ondergang
Het is diep in de nacht van 8 november. McCartney is met zijn Beatlevrienden wat aan het jammen in de studio. De opnames mislukken, zoals alles wel eens mislukt, en Paul is aan het eind van zijn latijn. Paul en John Lennon, normaal gesproken de vredelievendheid zelve, maken een potje ruzie en Paul verlaat kwaad de studio, stapt in zijn auto en rijdt door de donkere nacht naar huis. Paul rijdt door een rood stoplicht en botst tegen een andere auto. Zijn auto vliegt in brand en Paul komt om het leven. Zijn luidkeels gezongen “We can change the world” vervaagt in het op de plaat “Revolution 9” hoorbare geluid van een knetterend vuur.
Er volgt een crisis in de Beatleraad. Pauls dood is een drama. De Beatles dreigen hun succes te verliezen. Wie zou er nu willen dat het verafgoodde viertal geen viertal meer zou zijn? Wat zouden de Beatles zijn zonder het creatieve brein van Paul McCartney? De managers besluiten de zaak in de doofpot te stoppen. Om de Beatles te redden wordt er een look-a-like geregeld. De winnaar is William Campbell, een jongeman die verdacht veel op Paul lijkt. Hij wordt als vermist opgegeven en nooit meer terug gevonden. De Beatles gaan verder met hun muziekcarrière, maar vanaf 1966 lijkt alles anders te zijn. John Lennon heeft het moeilijk met Pauls dood en verafschuwt de leugen. Hij besluit, volgens de voorstanders van de Paul-is-deadtheorie, verborgen boodschappen te stoppen in de teksten van de songs en zet geheimzinnige hints op de platenhoezen. De Beatles maakten tot 1966 vrolijke popliedjes, maar dat beeld verandert van de ene op de andere dag. De Beatles worden wild, hun brave Engelse kostschoolkapsels worden ingeruild voor wilde haardossen, baarden en snorren. De muziek is niet langer vrolijk en oppervlakkig, maar serieus en diepgaand. Het lijkt alsof de Beatles de harde werkelijkheid beseffen en haar proberen te ontvluchten.

Bewijzen
“One and one and one is three”, zo zingen de Beatles op de plaat Come Together. De fanatieke Paul-is-dead-tisten zien het als een bewijs voor hun theorie. Er zouden na 9 november 1966 nog maar drie ‘echte’ Beatles over zijn. Deze voorstanders hebben door de jaren heen heel wat aanwijzingen verzameld waaruit je zou kunnen opmaken dat Paul niet meer leeft. De bewijzen zijn in te delen in twee categorieën: aanwijzingen die duidelijk door de Beatles zelf in de platen zijn gestopt en aanwijzingen die ‘toevallig’ op het album terecht zijn gekomen.
Een goed voorbeeld van een ‘bewijs’ dat in te delen valt in de eerste categorie is het nummer “Blue Jay Way”. Hier zijn bewust achterwaartse stukjes normale tekst ingeplakt. “Paul is bloody, Paul is Hare Krishna” zijn woorden die steeds terug komen. Ook zien fans veel hints in de songteksten van de Beatles, geschreven na 1966. Kleine zinnetjes als “Life goes on within you and without you” lijken de dood van Paul te bezingen.
Er zijn vele voorbeelden te noemen van aanwijzingen die ‘toevalligerwijs’ in platen verstopt zitten. Op de platenhoes van “Stg. Pepper’s lonely hearts club band” staat een klein beeldje op de voorgrond. Het is een beeldje van de Indiase godin Kali, de godin van de wedergeboorte. Paul zou herboren zijn. De pop naast het beeldje zou de vorm hebben van een witte Aston Martin, de auto waarin Paul verongelukt zou zijn. De rode kleur op de voorruit zou het bloed van Paul moeten symboliseren. Ook is Paul de enige op de plaat met een zwart instrument. Een basgitaar met drie snaren in plaats van vier, dat zou symbool staan voor de drie echte levende beatles.

The beat goes on
Na ruim vijftig jaar geheimzinnige discussie laat de conclusie nog steeds op zich wachten. Fanatieke voor- en tegenstanders strijden nog steeds verwoed om gelijk. Het overgrote deel van de fans heeft de theorie echter in de hoek van vreemde, onbewezen complottheorieën geschoven en maakt zich meer druk over wat de Beatles zelf voor rol hebben gespeeld in het verspreiden en ondersteunen van het gerucht. Het zou allemaal één grote marketingtruc kunnen zijn, een mediastunt van de wijze managers. Af en toe wordt er op televisie nog een documentaire uitgezonden over de legende en historici hebben de mythe allang als fabel afgeschreven. Wat we ook geloven mogen en wat we ook vinden, de mystiek rondom de Beatles zal voortleven. De legendarische popgroep zal blijven leven, al zijn de leden levend of dood. Zoals Paul Mccartney heeft gezegd: “The world is still spinning and so are we, so are you. When the spinning stops, that'll be the time to worry. Not before. The Beatles are alive and well and the beat goes on. The beat goes on, the beat goes on.”